โรคงูสวัด (Herpes zoster) เกิดจากเชื้อไวรัสชื่อ “วีแซดวี” (varicella-zoster virus) เป็นคนละโรคกับ โรคเริม คนที่เป็นโรคงูสวัดจะต้องเคยเป็นโรคอีสุกอีใสมาก่อน เมื่อภูมิต้านทานอ่อนแอลงจึงกลายเป็นโรคงูสวัดและโรคงูสวัดจะเป็นเพียงครั้ง เดียวเท่านั้นในชีวิตนี้ ซึ่งต่างกับโรคเริมที่จะกลับมาเป็นซ้ำได้อีก (ยกเว้น ผู้ที่มีความต้านทานต่ำมาก ๆ เช่น เอดส์อาจกลับมาเป็นโรคงูสวัดซ้ำได้อีก)

อาการ จะมีอาการปวดมากเจ็บแสบร้อนบางคนคันร่วมด้วยเป็นไข้ได้ บางคนปวดจนทรมานมาก นอนไม่หลับ กลุ่มของตุ่มน้ำในนี้จะเริ่มแห้ง และตกสะเก็ดจางหายไปใช้ระยะเวลาประมาณ 7-14 วัน

ลักษณะผื่น ระยะแรกจะรู้สึกปวดแสบปวดร้อน หรือคันบริเวณที่เป็น ต่อมา 1-2 วัน จะเห็นมีกลุ่มของตุ่มน้ำใสเกิดขึ้น อยู่บนพื้นผิวหนังที่มีสีแดง และกลุ่มของตุ่มน้ำใสนี้จะวางเรียงตัวกันเป็นเส้นตามแนวของเส้นประสาทที่ผิว หนัง (ตามแนว dermatome) เพราะฉะนั้น จะเห็นเป็นทางขวางตามลำตัวด้านหน้า ด้านหลัง รอบเอว ตามแนวเส้นประสาทตามยาวที่แขนและขา หรือตามแนวเส้นประสาทที่บริเวณใบหน้า นัยน์ตา หู ศีรษะ เป็นต้น งูสวัด ไม่สามารถจะพันตัวเรา จนครบรอบเอวได้เพราะแนวเส้นประสาทของตัวเรา จะมาสิ้นสุดที่บริเวณกึ่งกลางลำตัวเท่านั้น ในคนธรรมดาที่มีภูมิต้านทานปกติ งูสวัดจะไม่ลุกลามเข้ามาแนวกึ่งกลางลำตัวไปอีกซีกหนึ่ง ของร่างกาย (ยกเว้นในกรณีที่มีภูมิต้านทานต่ำ เช่น โรคเอดส์ เป็นต้น ถ้าเกิดเป็นงูสวัด ก็อาจเป็นข้ามแนวกึ่งกลางลำตัวไปอีกซีกหนึ่งของร่างกายได้ หรือเป็นงูสวัดทั่วร่างกายได้)

อาการต่อเนื่อง อาการ ปวดตามแนวเส้นประสาทระยะจากที่โรคงูสวัดหายแล้ว (post herpetic neuralgia) คืออาการปวดเจ็บแสบร้อนตามแนวเส้นประสาทนี้ ถึงแม้ว่า ผื่นงูสวัดหายไปแล้ว แต่ก็ยังคงมีอาการปวดแสบร้อนอยู่ บางท่านเป็นอยู่หลายเดือนทำให้ทรมานพอสมควร มักพบในผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป

อาการแทรกซ้อน สำหรับอาการแทรกซ้อนที่สำคัญคือ อาการปวดเกิดขึ้นภายหลังจากผื่นหายหมดแล้ว มักเกิดกับผู้สูงอายุที่เป็นงูสวัดบริเวณประสาทสมองคู่ที่ 5 อาจมีการติดเชื้อแบคทีเรียบริเวณผื่น หรือโรคแทรกซ้อนทางตา เช่น ตาอักเสบ เส้นประสาทตาอักเสบ หรือ แผลที่กระจกตา ในกรณีของผู้ป่วยที่ภูมิต้านทานต่ำ เช่น เป็นโรคเอดส์ หรือผู้ป่วยที่ได้รับยากดอิมมูน อาจมีการกระจายของผื่นทั่วตัวได้ แพทย์บางท่านอาจจะให้ยาฆ่าเชื้อไวรัสชนิดรับประทานเป็นเวลาประมาณ 5-10 วันร่วมด้วย ทั้งนี้ต้องอยู่ในดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา

วิธีรักษาโรคงูสวัด การปฏิบัติตน งูสวัด เป็นโรคที่เชื่อว่าไม่ติดต่อ เป็นแล้วหายไปเองได้ เพียงแต่รักษาแผลให้สะอาด ในระยะเป็นตุ่มน้ำใสที่มีอาการปวดแสบปวดร้อนให้ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำเกลืออุ่นๆ หรือ กรดบอริก 3% ปิดประคบไว้ เมื่อผ้าแห้งก็ชุบเปลี่ยนใหม่ ทำเช่นนี้วันละ 3-4 ครั้งๆ ละประมาณ 15 นาที ในระยะตุ่มน้ำแตกมีน้ำเหลืองไหลต้องระมัดระวังการติดเชื้อแบคทีเรียที่จะ เข้าสู่แผลได้ ควรใช้น้ำเกลือสะอาดชะแผลแล้วปิดด้วยผ้าก๊อสที่สะอาด ถ้า ปวดแผลมากรับประทานยาแก้ปวด เช่น พาราเซตามอล ในรายที่เป็นมากหรือรุนแรงจะต้องเข้ารับการตรวจรักษากับแพทย์ทันที เช่น ผู้ป่วยสูงอายุที่มีอาการปวดและอับเสบรุนแรง ในคนที่มีภูมิต้านทานต่ำจากการได้ยากดภูมิต้านทานไว้ ได้แก่ ยาฆ่าเซลล์มะเร็ง หรือจากการได้รับการฉายรังสี หรือในผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวและมะเร็งของตอมน้ำเหลือง เป็นต้น การรับประทานอาหารที่เกี่ยวกับโรคที่คุณเป็นนั้น สามารถรับประทานได้ทุกอย่างไม่มีข้อห้าม ยกเว้นแต่ของหมักดองที่ควรจะงด

ที่สวนกวางตุ้งคลีนิคเรารักษาโรคงูสวัด อาการปวดตามแนวเส้นประสาท รวดเร็ว ปลอดภัย หายขาดใน 7 วัน 

สาเหตุเกิดจาก ความเครียด, ร่างกายอ่อนแอ, ทำงานหนักพักผ่อนไม่เพียงพอ, ระบบน้ำเหลืองไม่ดี, เมื่อร่างกายอ่อนแอ เชื้อไวรัสที่สะสมซ่อนตัวไว้ที่ปมประสาทจะออกมาเพิ่มจำนวนมากขึ้นจนกระทั่งทำให้เกิดโรคงูสวัดได้ พบมากในผู้สูงอายุและผู้มีภูมิคุ้มกันต่ำ

การรักษาโรคงูสวัด ใช้สมุนไพรจีนรักษางูสวัดร่วมกับสมุนไพรที่เป็นผงผสมกับน้ำมะระคั้น ชุบสำลีหรือผ้าสะอาดทาวันละ 3-4ครั้ง  ตัวยานี้ใช้หยุดยั้งการลุกลามและดับพิษร้อนของงูสวัดได้อย่างรวดเร็ว  เมื่อใช้ต่อไปอีก 2-3วัน ตุ่มใสและแผลจะแห้งลงอย่างเห็นได้ชัด ในระยะแรกที่ตุ่มมีน้ำเหลืองไหลให้ระวังการติดเชื้อแบคทีเรีย แผลไม่ควรโดนน้ำ ถ้าปวดแผลมากให้รับประทานยาแก้ปวด เช่น พาราเซตามอล  ในรายที่เป็นมาก เช่น ผู้สูงอายุ ผู้ปวดแสบปวดร้อนรุนแรง ผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำจากการได้ยากดภูมิคุ้มกัน ยาฆ่าเซลล์มะเร็ง ผู้รับการฉายรังสี มะเร็งเม็ดเลือดขาว มะเร็งต่อมน้ำเหลือง ควรรับการตรวจรักษากับแพทย์ทันที  ของแสลงที่ควรงด เช่นไก่ เหล้า ถั่วลิสง หน่อไม้ดอง ของทอด

ยาทางูสวัด-ผิวหนัง

สรรพคุณ : ช่วยให้แผลตกสะเก็ด

ตัวยาสำคัญ : มิท่อเจง จุ่ยเล็งกุก เซียวหวง ประกอบด้วยสมุนไพรจีนหลายชนิดที่ให้ผลในการรักษาแผลงูสวัด โรคผิวหนัง ช่วยให้แผลตกสะเก็ด และไม่กลับมาเป็นซ้ำอีก  

วิธีใช้ :  คั้นเอาแต่น้ำของมะระ มาใส่ในยาประมาณ 1 ช้อนโต๊ะ ใช้เหล้าขาวแทนได้ คนให้เข้ากัน แล้วจึงนำไปทาบริเวณแผล ทาจากบนลงล่าง เป็นเส้นตรงจนทั่วบริเวณแผล เมื่อยาแห้งให้ทายาซ้ำอีก

หวู่อื๊อเซียงตาง สรรพคุณ : ปรับธาตุ

ตัวยาสำคัญ : ตานเซียง เทียนจู่หวง หนิวหวง

ประกอบด้วยสมุนไพรจีนหลายชนิดที่ให้ผลในการปรับธาตุ ปรับสมดุล หยินหยาง กินอาหารตามธาตุ   “ธาตุ”  หมายถึง  “สภาวะสภาพ”  ดังนั้น การกินอาหารตามธาตุ  จึงหมายถึง ” การกินอาหารให้เหมาะสมกับสภาวะสภาพของร่างกาย”  นั่นเอง  แนวคิดการแพทย์แผนจีน กล่าวว่า “อาหารและยามาจากแหล่งเดียวกัน”  ในแพทย์แผนจีน ได้กล่าวถึงรสชาติของอาหารที่เข้าสู่ส่วนอวัยวะต่าง ๆ ร่างกาย เช่น  รสเปรี้ยวเข้าตับ รสขมเข้าหัวใจ รสหวานเข้าม้าม (หรือระบบย่อยอาหาร) รสเผ็ดเข้าปอด รสเค็มเข้าไต  นอกจากนี้ยังกล่าวถึงสีของอาหารไว้ด้วย ดังนี้ สีเขียวเข้าตับ สีแดงเข้าหัวใจ สีเหลืองเข้าม้าม สีขาวเข้าปอด  สีดำเข้าไต   นั่นคือ อาหารที่กินเข้าไปจะไปบำรุง และทำร้ายอวัยวะที่แตกต่างกันในร่างกาย

ไป่ตั๊กเซียงตาง

สรรพคุณ : ล้างสารพิษจากร่างกาย บำรุงลำไส้

ตัวยาสำคัญ : เทียนตง เบ้กฉ้งย้ง หล่อฮังก้วย ฮวงเซียะเอี๊ยะ

ประกอบด้วยสมุนไพรจีนหลายชนิดที่ให้ผลในการขับพิษ ล้างสารพิษภายในร่างกาย ช่วยให้ลำไส้ทำงานได้ดีขึ้น การล้างพิษเพื่อขับของเสียและสารพิษให้ออกไปจากร่างกาย เมื่อ

• ร่างกายอ่อนเพลียและเหนื่อยง่าย ไม่ค่อยมีแรง เซื่องซึม หดหู่ใจ ไม่กระปรี้กระเปร่า
• มีอาการของโรคภูมิแพ้ มักแพ้อะไรง่าย เช่น แพ้กลิ่นต่างๆ แพ้อากาศบ่อยๆ
• มีภูมิต้านทานโรคต่ำ ทำให้ไม่สบายหรือเป็นหวัดได้ง่าย
• ปวดศีรษะ มึนงงบ่อยๆ ขี้ลืม สมองไม่ปลอดโปร่ง คิดอะไรไม่ค่อยออก
• มีสิวและผดผื่นขึ้น มีกลิ่นปาก หรือมีแผลในช่องปาก ลมหายใจมีกลิ่นเหม็น
• นอนหลับยาก รู้สึกว่านอนไม่พอ อารมณ์แปรปรวนง่าย ประสาทตึงเครียด
• จุกเสียด แน่นท้อง ปวดท้องเป็นประจำ เพราะระบบการย่อยอาหารมีปัญหา มักเป็นโรคเกี่ยวกับกระเพาะอาหาร ลำไส้ การขับถ่ายมีปัญหา ท้องผูกเป็นประจำ ท้องเสียง่าย เป็นริดสีดวงทวาร
• ผิวหมองคล้ำ เกิดริ้วรอยง่าย ผิวแห้งและหยาบกร้าน ดูแก่กว่าวัย
• มักปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อหรือข้อต่อต่างๆ